آشنایی با محتوای کتاب:

کتاب “روش‌های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی”، حاصل سال‌ها تدریس و پژوهش نویسنده در زمینه روش تحقیق در مقاطع مختلف تحصیلی، از کارشناسی تا دکتری است. این کتاب در قالب یک مجموعه دوجلدی توسط نشر دوران منتشر شده و بر اساس بازخوردهای متعدد دانشجویان، بازبینی و اصلاح شده است تا به‌خوبی نیازهای مخاطبان خود را برآورده سازد. جلد دوم این کتاب، که در 16 فصل تدوین شده، به طور جامع به مباحث مختلف مرتبط با تحقیق پرداخته و شامل موضوعاتی از جمله روش‌های مشاهده و مصاحبه، تحلیل محتوا، مقاله‌نویسی و ساختار پایان‌نامه است.

گروه هدف کتاب:

کتاب “روش‌های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی” به‌ویژه برای دانشجویان رشته‌های مختلف روانشناسی و علوم تربیتی تألیف شده است. این کتاب همچنین به عنوان یکی از منابع کنکور کارشناسی ارشد این رشته‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به عنوان منبعی ارزشمند برای آمادگی در آزمون‌های مربوطه باشد.

نقاط قوت و ضعف کتاب:

یکی از نقاط قوت این کتاب، ارائه محتوا به زبان ساده، روان و قابل‌فهم است که به تسهیل یادگیری کمک می‌کند. در ابتدای هر فصل، بخشی برای ارائه تصویر کلی از مباحث موردنظر گنجانده شده تا خواننده بتواند با محتوای فصل آشنا شود. همچنین، هر فصل با یک بخش “خلاصه فصل” پایان می‌یابد که به مخاطب این امکان را می‌دهد تا آموخته‌های خود را جمع‌بندی و سازمان‌دهی کند.

از دیگر ویژگی‌های مثبت این کتاب می‌توان به ساختار منظم آن و ارائه اطلاعات کاربردی و به‌روز اشاره کرد. همچنین، بررسی دقیق مباحث و استفاده از مثال‌های عملی از نقاط قوت دیگر این کتاب است.

در عین حال، ممکن است برخی از خوانندگان نیاز به اطلاعات و توضیحات عمیق‌تری در مورد برخی مباحث تخصصی‌تر داشته باشند. در این صورت، ممکن است لازم باشد که به منابع تکمیلی مراجعه کنند تا درک کامل‌تری از برخی جنبه‌های پیچیده تحقیق پیدا کنند.

بریده‌ای از کتاب

برای تعریف جامعه، مشخص شدن چارچوب مجموعۀ محتوای موردمطالعه ضروری است. این کار مستلزم یک تعریف عملیاتی مناسب از جامعۀ موردنظر است. اگر محققی علاقه‌مند به تحلیل محتوای سرودهای مشهور است، باید «سرودهای مشهور» را تعریف کند. او هم‌چنین باید سوال کند که کدام دورۀ زمانی را می‌خواهد مطالعه کند؛ 6 ماه گذشته؟ فقط یک ماه؟ اصولا برای تعیین جامعۀ مناسب جهت تحلیل محتوا از دو بُعد زمینۀ موضوع و دورۀ زمانی استفاده می‌شود. مشخص کردن زمینۀ موضوع باید با سوالات و اهداف تحقیقی ارتباط منطقی داشته‌باشد. برای مثال، اگر محققی بخواهد چگونگی انعکاس اخبار جنگ ایران و عراق را در مطبوعات، مطالعه کند باید به دورۀ جنگ برگشته، هم دورۀ زمانی و هم روزنامه‌‎های موردنظر را مشخص کند. برای نمونه تعیین کند که این مطالعه، چگونگی انعکاس اخبار جنگ ایران و عراق را طی سال‌های 1359 و 1360 در روزنامۀ اطلاعات و کیهان بررسی می‌کند.