کتاب روان شناسی سلامت (جلد 1) دکتر محسن کچویی

آشنایی با محتوای کتاب

روانشناسی سلامت به عنوان یک حوزهٔ نوظهور در علم روانشناسی، به بررسی و تحلیل عوامل مختلفی می‌پردازد که بر سلامت روان و فیزیکی افراد تأثیر می‌گذارند. این رشته دربرگیرندهٔ موضوعات گوناگونی است که از جمله موارد زیر می‌باشد:

• رفتارهای سالم و ناسالم: این شامل بررسی رفتارهای مثبت و منفی است که بر سلامت عمومی افراد تأثیر می‌گذارد، مانند سبک زندگی، عادات بهداشتی، مدیریت استرس، خواب و استراحت و…
• پیشگیری و ترویج سلامت: مطالعهٔ روش‌ها و برنامه‌هایی که به تقویت و بهبود سلامت روان و فیزیکی کمک می‌کنند، از جمله آموزش بهداشت روانی و فیزیکی، ترویج فرهنگ سلامت در جامعه و…
• اختلالات روانی و رفتاری: تشخیص، ارزیابی و درمان اختلالات روانی و رفتاری از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن، اعتیادها و…
• عوامل اجتماعی و محیطی: بررسی تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیطی بر سلامت روان و فیزیکی، از جمله خشونت، تبعیض، فقر، مهاجرت و…
• مدیریت بیماری و بهبود کیفیت زندگی: مطالعهٔ راهکارهای روانشناسی برای مدیریت بیماری‌های مزمن، بهبود کیفیت زندگی بیماران و تأثیر روانشناسی در بهبودی بیماری‌ها.

در کتاب “شناخت‌درمانی برای اختلال‌های شخصیت و کاربرد بالینی شناخت‌درمانی” نوشته آرتور فریمن نیز، به بررسی عمیق و علمی از راهکارها و تکنیک‌های روانشناختی جهت مدیریت و بهبود اختلالات شخصیت پرداخته شده است که از جمله مباحث مهم و کاربردی در روانشناسی سلامت به شمار می‌رود.

گروه هدف کتاب

روانشناسی سلامت، با تمرکز بر بررسی عوامل مختلفی که بر سلامت روان و فیزیکی افراد تأثیر می‌گذارند، به یکی از حوزه‌های مهم و رو به رشد در علم روانشناسی تبدیل شده است. این حوزه به دلیل تأکید بر راهکارهای عملی و کاربردی برای بهبود سلامت، علاقه‌مندی دانشجویان رشته‌های مختلف روانشناسی را جلب کرده است، از جمله دانشجویان گرایش روانشناسی سلامت و سایر گرایش‌های روانشناسی.

کتاب “روانشناسی سلامت” نوشته آگدن به عنوان یکی از منابع مهم برای آمادگی در آزمون کنکور ارشد روانشناسی سلامت وزارت بهداشت معرفی می‌شود. محتوای این کتاب به شیوه‌ای که بر اساس یافته‌های تحقیقات ارائه شده است، به تحلیل و بررسی عمیق موضوعات مرتبط با سلامت روان می‌پردازد و از نظریه‌های پایه‌ای روانشناسی خشک و دشوار خودداری می‌کند. این نوع ارائه باعث می‌شود که علاوه بر دانشجویان تخصصی، خوانندگان عام نیز بتوانند از مطالب آن بهره‌مند شوند و درک عمیقی از ابعاد مختلف سلامت روان پیدا کنند.

به طور خلاصه، کتاب “روانشناسی سلامت” از دیدگاه علمی و عملی، یک منبع بسیار ارزشمند برای علاقه‌مندان به روانشناسی سلامت و همچنین آمادگی در آزمون کنکور ارشد روانشناسی سلامت است.

نقاط قوت و ضعف کتاب

کتاب “روانشناسی سلامت” به دلیل ویژگی‌هایی که از آن ذکر کرده‌اید، به عنوان یک منبع ضروری و مفید برای هر کسی که به کاربرد روانشناسی در زندگی علاقه‌مند است، مطرح می‌شود. ویژگی‌هایی مانند وجود بخش‌های خودآزمایی، بحث و گفت‌وگو، و فرم درسی که در کتاب به کار رفته است، این امکان را فراهم می‌کند که خواننده‌ها به راحتی و با عمق بیشتر، به موضوعات مطرح شده پی ببرند.

از طریق نثر ساده و ترجمه‌ی روان، کتاب قابلیت بالقوه‌ای را برای جذب و تسهیل درک مطالب در افراد عمومی ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها همراه با محتوای پژوهشی و علمی که در کتاب به ارمغان آمده، آن را به یک منبع برای فهم بهتر و اعمال عملی در زندگی روزمره تبدیل می‌کنند.

بنابراین، حضور کتاب “روانشناسی سلامت” در هر کتابخانه شخصی نه تنها ضروری بلکه مفید و به کاربردی‌ترین شکل ممکن است، زیرا این کتاب می‌تواند به عنوان یک راهنمای جامع برای درک و بهبود سلامت روان در زندگی افراد مورد استفاده قرار گیرد.

بریده‌ای از کتاب

پژوهش‌های شناختی نشان می‌دهند که فرونشانی فکر و کنترل تفکر می‌توانند اثر متناقضی بر افکاری که فرد سعی در فرونشانی آن‌ها دارد، داشته‌باشند. این موضوع «نظریه‌ی فرایندهای کنایه‌ای کنترل ذهن» نامیده شده‌است. برای مثال در مطالعه‌ای از آزمودنی‌ها خواسته شد تا سعی کنند به خرس سفید فکر نکنند اما اگر به آن فکر کردند، زنگ را به صدا دربیاورند. نتایج نشان داد کسانی که سعی کرده‌بودند به خرس فکر نکنند بیشتر از کسانی که به آن‌ها گفته شد به آن فکر کنند، به آن خرس فکر کرده‌بودند. نتایج مشابهی برای فکر درباره‌ی رابطه‌ی جنسی، فکر درباره‌ی خلق و فکر درباره‌ی یک داغ ننگ مشاهده شد. تصمیم برای نخوردن غذاهای خاصی یا کم خوردن اساس دستگاه شناختی رژیم‌گیرنده است. بنابراین به‌محض این‌که غذا نادیده گرفته می‌شود، درست همان‌وقت ممنوعه قلمداد شده و به‌شکل محرک خوردن ترجمه می‌شود و هر تلاشی درجهت کاهش وزن را ناکام می‌‌‌گذارد.

سرفصل‌های کتاب

بخش اول: زمینه‌ی روانشناسی سلامت

فصل اول: مقدمه‌ای به روانشناسی سلامت

فصل دوم: نابرابری‌های سلامت

بخش دوم: باورهای سلامت، رفتار و تغییر رفتار

فصل سوم: باورهای سلامت

فصل چهارم: رفتارهای اعتیادی

فصل پنجم: رفتارهای خوردن

فصل ششم: ورزش

فصل هفتم: رابطه‌ی جنسی

فصل هشتم: ارتقای سلامت

بخش سوم: بیمار شدن

فصل نهم: شناخت بیماری‌

فصل دهم: دسترسی به خدمات مراقبت از سلامت

فصل یازدهم: استرس

فصل دوازدهم: استرس و بیماری

بخش چهارم: بیمار بودن

فصل سیزدهم: درد و تأثیر دارونما

فصل چهاردهم: HIV و سرطان

فصل پانزدهم: چاقی و بیماری کرونری قلب

فصل شانزدهم: سلامت و زنان

فصل هفدهم: سلامت مردان

فصل هجدهم: سنجش وضعیت سلامت

بخش پنجم: تأمل در روانشناسی سلامت

فصل نوزدهم: روانشناسی سلامت انتقادی