کتاب اصول مصاحبه‌ی بالینی براساس DSM-5، مجموعه‌ای دوجلدی است که توسط دکتر «نصر اصفهانی» ترجمه شده و بر اساس آخرین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) تدوین شده است. این کتاب برای روانشناسان و روان‌پزشکان طراحی شده تا مهارت‌های لازم برای انجام مصاحبه‌های بالینی را به دست آورند و از این طریق به تشخیص دقیق و درمان مؤثر بیماران خود برسند.

محتوای کتاب

این کتاب به چهار بعد اساسی مصاحبه بالینی یعنی رابطه، تکنیک، وضعیت روانی و تشخیص افتراقی می‌پردازد. این چهار بعد، مبنای اصلی فرآیند مصاحبه با بیماران مبتلا به اختلالات روانی را تشکیل می‌دهند:

• رابطه: نحوه‌ی برقراری یک ارتباط مؤثر و مثبت با بیمار، به ویژه در شرایطی که بیمار ممکن است مقاومت نشان دهد یا برخورد خصمانه داشته باشد.
• تکنیک: روش‌های مناسب برای کسب اطلاعات بالینی از بیمار که به تشخیص‌گذاری دقیق کمک می‌کند.
• وضعیت روانی: ارزیابی آنچه در طول مصاحبه مشاهده و بررسی می‌شود، شامل رفتار، گفتار، و واکنش‌های بیمار.
• تشخیص افتراقی: فرآیند مقایسه و تمیز دادن اختلالات مختلف برای رسیدن به تشخیص نهایی.

گروه هدف کتاب

این کتاب برای دانشجویان رشته‌های روانشناسی و روان‌پزشکی طراحی شده، همچنین به عنوان یک مرجع کاربردی برای درمانگران حرفه‌ای که در فرآیند درمان با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند، توصیه می‌شود. اصول مصاحبه بالینی بر اساس DSM-5 یک منبع ارزشمند است که نه تنها به آموزش مفاهیم تئوری می‌پردازد، بلکه راهنمایی‌های عملی ارائه می‌دهد که در مصاحبه‌های بالینی واقعی کاربرد دارند.

نقاط قوت و ضعف کتاب

یکی از نقاط قوت این کتاب، تمرکز بر کاربردهای عملی مصاحبه بالینی است. برخلاف منابع تئوریک که بیشتر به حفظ مفاهیم علمی می‌پردازند، این کتاب به ارائه تکنیک‌ها و راهبردهایی می‌پردازد که مستقیماً در مصاحبه‌های بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، مترجم تلاش کرده تا با توجه به فرهنگ ایرانی، محتوای کتاب را به گونه‌ای ارائه دهد که برای مخاطب فارسی‌زبان کاربردی باشد، بدون اینکه به محتوای علمی کتاب آسیبی وارد شود.

بریده‌ای از کتاب

یکی از بخش‌های کتاب به بررسی بیماران مبتلا به اختلال علائم جسمانی می‌پردازد. در این بخش آمده است:

“بیماران مبتلا به اختلال علائم جسمانی تلقین‌پذیرند. گاهی آن‌ها وجود علائم اضطرابی و یا خلقی از جمله علائم مانیا را تأیید می‌کنند. برای نمونه، اگر این علائم را از آن‌ها بپرسید، افزایش انرژی، حمله‌ی تکلم و خلق بالا را گزارش می‌کنند، ولی این علائم به‌حد کافی شدید نیست که در کارکردهای روانی اجتماعی مداخله کند یا نیازمند درمان باشد. همچنین، گاهی بیماران اشاره‌ای به توهمات کاذب می‌کنند که در شب رخ می‌دهد (مانند دیدن و یا حرف زدن با یکی از بستگان فوت‌شده که در کنار بیمار نشسته است).”

این مثال‌ها به خوانندگان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند در فرآیند مصاحبه بالینی، رفتار و علائم بیماران را درک کنند و به تشخیص دقیقی برسند.

کتاب اصول مصاحبه‌ی بالینی براساس DSM-5، جلد دوم یک منبع ضروری برای هر درمانگر و دانشجویی است که در حوزه روانشناسی و روان‌پزشکی فعالیت می‌کند و به دنبال بهبود مهارت‌های مصاحبه و تشخیص خود است.