کتاب آسیب شناسی روانی کودک و نوجوان (دکتر علی اکبر ارجمندنیا)
کتاب آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان نوشته علی‌اکبر ارجمندنیا، یکی از منابع جامع و مهم در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان است که به طور ویژه به اختلالات روانی و رفتاری در این گروه سنی می‌پردازد. این کتاب، با استفاده از مباحث علمی به‌روز و نظریات معتبر، به تحلیل و بررسی مشکلات رفتاری و روان‌شناختی کودکان و نوجوانان می‌پردازد و به دانشجویان، اساتید و کارشناسان حوزه روانشناسی و علوم تربیتی کمک می‌کند تا با شناخت دقیق‌تری از این حوزه، مداخلات مؤثرتری در پیشگیری، تشخیص و درمان این اختلالات ارائه دهند.
ساختار و فصل‌های کتاب
کتاب آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان در 13 فصل تدوین شده و هر فصل به یک موضوع خاص مرتبط با روانشناسی و اختلالات کودکان و نوجوانان اختصاص دارد. در ادامه، نگاهی کلی به فصل‌های این کتاب خواهیم داشت:
- ماهیت بهنجاری و نابهنجاری در کودکان و نوجوانان: در فصل اول، نویسنده به بررسی مفاهیم بهنجاری و نابهنجاری در کودکان و نوجوانان می‌پردازد و تلاش می‌کند تا به سوالاتی پیرامون این‌که چه رفتارهایی طبیعی و چه رفتارهایی غیرطبیعی در این دوره سنی تلقی می‌شوند، پاسخ دهد. این فصل مبانی نظری مهمی را برای تحلیل سایر فصل‌ها ارائه می‌دهد.
- سنجش و درمان اختلالات دوران کودکی و نوجوانی: در فصل دوم، مباحثی همچون روان‌درمانی با کودکان، فنون فرافکن و آموزش والدین مطرح می‌شود. این فصل بر اهمیت تشخیص دقیق و به‌موقع اختلالات و همچنین روش‌های درمانی مناسب تاکید دارد. ارجمندنیا در این بخش به ضرورت استفاده از تکنیک‌های سنجش روان‌شناختی برای شناسایی مشکلات روانی در کودکان اشاره می‌کند.
- ناتوانی‌های یادگیری خاص: فصل سوم به اختلالات یادگیری خاص مانند اختلال خواندن، اختلال پردازش شنیداری و اختلال ریاضی اختصاص دارد. این فصل به مشکلاتی که ممکن است در زمینه یادگیری برای کودکان ایجاد شود، پرداخته و راهکارهای مداخله‌ای برای کمک به کودکان با ناتوانی‌های یادگیری ارائه می‌دهد.
- اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی: در فصل چهارم، موضوع اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی (ADHD) بررسی می‌شود که یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در کودکان است. نویسنده به علائم، علل و روش‌های درمانی این اختلال پرداخته و نحوه مدیریت رفتار کودکان مبتلا به ADHD را توضیح می‌دهد.
- کم‌توانی هوشی: در فصل پنجم، کم‌توانی هوشی و چالش‌های روانی و اجتماعی مرتبط با آن مورد بحث قرار می‌گیرد. این فصل به تعریف دقیق این اختلال، چگونگی شناسایی آن در کودکان و نوجوانان و روش‌های برخورد با آن پرداخته است.
- اوتیسم و اختلالات وابسته: فصل ششم به یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین اختلالات دوران کودکی، یعنی اختلال طیف اوتیسم (ASD) می‌پردازد. در این فصل، علائم و نشانه‌های اوتیسم، شیوه‌های تشخیص و مداخلات درمانی برای کودکان اوتیستیک بررسی می‌شود. نویسنده درک عمیقی از رفتارهای کودکان اوتیستیک ارائه می‌دهد و روش‌های موثر در بهبود کیفیت زندگی این کودکان را معرفی می‌کند.
- اختلال سلوک و نافرمانی مقابله‌ای: فصل هفتم به اختلالات رفتاری شدید مانند اختلال سلوک و اختلال نافرمانی مقابله‌ای اختصاص دارد. این اختلالات اغلب با رفتارهای پرخاشگرانه و ضدقانونی همراه است و مدیریت آن‌ها به روش‌های خاص درمانی نیاز دارد. ارجمندنیا در این فصل به بررسی علل، عوامل خطر و روش‌های مداخله‌ای برای کمک به کودکان مبتلا به این اختلالات پرداخته است.
- اختلالات تغذیه: فصل هشتم به بررسی مشکلات مربوط به تغذیه در کودکان و نوجوانان می‌پردازد و رویکردی عملی به طبقه‌بندی و مدیریت مشکل تغذیه ارائه می‌دهد. این بخش به اختلالاتی مانند بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی پرداخته و راهکارهایی برای بهبود وضعیت تغذیه این افراد ارائه می‌کند.
- اختلالات حرکتی تیک و اختلالات وابسته: در فصل نهم، اختلالات حرکتی تیک و دیگر اختلالات مرتبط بررسی می‌شود. نویسنده به علل بروز این اختلالات و شیوه‌های درمانی برای کنترل و کاهش شدت علائم این اختلالات در کودکان پرداخته است.
- اختلالات اضطرابی: فصل دهم به بررسی اختلالات اضطرابی در کودکان و نوجوانان اختصاص دارد. اختلالات اضطرابی یکی از مشکلات رایج در این گروه سنی است که می‌تواند بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی کودک تاثیر بگذارد. نویسنده به بررسی انواع مختلف اضطراب‌ها و روش‌های درمان آن پرداخته است.
- اختلال وسواس فکری در کودکان و نوجوانان: فصل یازدهم به اختلال وسواس فکری پرداخته و به شیوه‌های تشخیص و درمان آن اشاره می‌کند. ارجمندنیا به ویژه بر اهمیت تشخیص به‌موقع این اختلال تاکید کرده و راهکارهای مداخله‌ای مناسب را معرفی می‌کند.
- اختلالات افسردگی در کودکان و نوجوانان: فصل دوازدهم به افسردگی کودکان و نوجوانان اختصاص دارد. این فصل به علائم افسردگی، عوامل خطرزا و شیوه‌های درمانی مناسب برای کودکان و نوجوانانی که از افسردگی رنج می‌برند، پرداخته است.
- اختلالات دفعی: آخرین فصل کتاب به اختلالات دفعی می‌پردازد که شامل مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادراری و بی‌اختیاری مدفوع است. نویسنده در این فصل روش‌های درمانی و مداخلات لازم برای کمک به کودکان مبتلا به این اختلالات را ارائه می‌دهد.
نقاط قوت کتاب
کتاب آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان دارای نقاط قوت متعددی است که آن را به منبعی ارزشمند برای دانشجویان و متخصصان روانشناسی تبدیل کرده است. از جمله این نقاط قوت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیان آسان و روان: نویسنده تلاش کرده است تا مفاهیم پیچیده روانشناسی را با زبانی ساده و روان توضیح دهد تا حتی خوانندگان غیرمتخصص نیز بتوانند به راحتی از مطالب کتاب استفاده کنند.
- ارائه خلاصه فصل‌ها: هر فصل از کتاب با خلاصه‌ای از مباحث کلیدی ارائه شده در آن به پایان می‌رسد که به خوانندگان کمک می‌کند تا مطالب را بهتر مرور و درک کنند.
- رویکرد عملی: این کتاب نه تنها به مباحث نظری پرداخته بلکه راهکارهای عملی و کاربردی برای درمان و مدیریت اختلالات روانی کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهد.
مخاطبان کتاب
کتاب آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان به دانشجویان رشته‌های روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی توصیه می‌شود، به ویژه برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان بسیار مفید است. همچنین این کتاب برای تمام افرادی که در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان فعالیت می‌کنند یا علاقه‌مند به این حوزه هستند، از جمله معلمان، مشاوران و والدین، مناسب است.
نتیجه‌گیری
کتاب آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان از علی‌اکبر ارجمندنیا یکی از جامع‌ترین و کاربردی‌ترین منابع در زمینه روانشناسی بالینی کودکان و نوجوانان است. این کتاب با توجه به رویکرد علمی و کاربردی خود، منبعی مفید و ضروری برای دانشجویان، اساتید و متخصصان حوزه روانشناسی و علوم تربیتی است که به تشخیص و درمان اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان علاقه‌مند هستند.
بریدۀ کتاب
روانشناسی بالینی از ابتدا به حوزه‌ی کودک و نوجوان اختصاص داشته‌است؛ اولین کلینیکی که در حوزه‌ی روانشناسی بالینی شروع به کار کرد، کلینیک لاینتر ویتمر در اواخر دهۀ 1800 بود که به سنجش و درمان مشکلات رفتاری و یادگیری کودکان می‌پرداخت.
در کنار دیگر تخصص‌ها روانشناسی بالینی کودک رشد چشمگیری داشته و اعضای انجمن‌های مربوط به آن به هزاران نفر رسیده‌است. برنامه‌های آموزشی و دانشگاهی بسیاری نیز در حوزه کودکان و نوجوانان تصویب شده‌است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.