کتاب کاربرد درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات ارتباطی

ناشر: انتشارات ارجمند

نویسنده: متیو مک‌کی ، اویجیال لوپ ، مایکل اسکین

مترجم: دکتر خدیجه شیرالینیا ، دکتر جواد کریمی ، دکتر مهدی ایمانی

کتاب “کاربرد درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات ارتباطی” نوشته متیو مک‌کی، اویجیال لوپ و مایکل اسکین، و ترجمه دکتر خدیجه شیرالینیا، دکتر جواد کریمی و دکتر مهدی ایمانی، به بررسی کاربرد درمان‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و طرحواره‌درمانی برای حل مشکلات ارتباطی میان افراد می‌پردازد. این کتاب برای افرادی که با مشکلات ارتباطی پیچیده در روابط بین‌فردی، به‌ویژه در روابط طولانی‌مدت روبه‌رو هستند، راهکارهای درمانی کاربردی و اثبات‌شده‌ای را ارائه می‌دهد که می‌تواند به بهبود روابط شخصی و حرفه‌ای آنان کمک کند. مشکلاتی مانند سرزنش، انتقاد، کناره‌گیری، عصبانیت و رفتارهای تکانه‌ای از رایج‌ترین شکایات مراجعان به کلینیک‌های روان‌شناسی هستند و در این کتاب تلاش شده است تا با استفاده از رویکردهای علمی و عملی، این مشکلات درمان شوند.

یکی از ویژگی‌های برجسته کتاب، ارائه یک پروتکل درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی است که به درمانگران این امکان را می‌دهد تا به مراجعین خود کمک کنند الگوهای ارتباطی ناسالم و منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را اصلاح کنند. این پروتکل بر اساس پشتوانه‌های پژوهشی معتبر ساخته شده است و به‌طور خاص برای درمان مشکلات ارتباطی طراحی شده است. برای درک بهتر این رویکرد، ابتدا به شرح پذیرش و تعهد (ACT) پرداخته شده است. ACT یک رویکرد روان‌درمانی است که بر اساس پذیرش افکار و احساسات منفی و مقاومت نکردن در برابر آن‌ها، به افراد کمک می‌کند تا از این احساسات برای اقدام در جهت اهداف و ارزش‌های شخصی خود استفاده کنند. این درمان با تکیه بر پذیرش و کاهش مقاومت نسبت به افکار و احساسات منفی، موجب می‌شود که فرد کمتر درگیر رفتارهای دفاعی و الگوهای ارتباطی مشکل‌آفرین شود.

در کنار ACT، طرحواره‌درمانی نیز به‌عنوان یک روش مؤثر دیگر در کتاب معرفی شده است. طرحواره‌ها به باورهای بنیادینی اطلاق می‌شود که فرد در دوران کودکی یا تجربیات اولیه خود شکل می‌دهد و می‌توانند به‌طور ناخودآگاه بر رفتارها و احساسات فرد تأثیر بگذارند. این باورها و الگوهای فکری ممکن است موجب ایجاد رفتارهای منفی و غیرسازنده در روابط میان‌فردی شوند. طرحواره‌درمانی به شناسایی و تغییر این باورها و الگوهای فکری کمک می‌کند و فرد را قادر می‌سازد تا با الگوهای جدید و سالم‌تر در ارتباطات خود رفتار کند. این روش به‌ویژه برای افرادی که در روابط خود دچار الگوهای تکراری منفی و مخرب هستند، بسیار مفید است.

کتاب به‌طور مفصل و کاربردی به ترکیب ACT و طرحواره‌درمانی پرداخته است و بیان می‌کند که چگونه این دو رویکرد می‌توانند در کنار هم برای تغییر و اصلاح الگوهای ارتباطی مشکل‌آفرین و تکراری مورد استفاده قرار گیرند. یکی از مزایای این ترکیب این است که ACT به افراد کمک می‌کند تا با پذیرش احساسات و افکار خود، بدون مقاومت در برابر آن‌ها، از آن‌ها برای رسیدن به اهداف زندگی استفاده کنند. در عین حال، طرحواره‌درمانی به فرد کمک می‌کند تا الگوهای ذهنی و رفتاری که از دوران کودکی یا تجربیات قبلی شکل گرفته‌اند، شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهد. این ترکیب می‌تواند به مراجعین کمک کند تا از رفتارهای منفی مانند سرزنش، انتقاد، کناره‌گیری و عصبانیت خود رهایی یابند و روابط سالم‌تری را با دیگران برقرار کنند.

کتاب همچنین به بررسی مشکلات رایج در روابط بین‌فردی می‌پردازد که می‌تواند به بروز اختلالات روانی و هیجانی منجر شود. این مشکلات شامل رفتارهایی چون سرزنش و انتقاد، کناره‌گیری از دیگران، عصبانیت و دفاعی رفتار کردن و رفتارهای تکانه‌ای هستند که به‌طور مکرر در روابط میان‌فردی دیده می‌شوند. در کتاب، به‌طور خاص به چگونگی شناسایی این رفتارها و نحوه تغییر آن‌ها پرداخته شده است. برای مثال، سرزنش و انتقاد می‌تواند موجب ایجاد یک فضای منفی در روابط شود و به‌طور مداوم احساسات منفی میان افراد به وجود آورد. از سوی دیگر، کناره‌گیری از دیگران می‌تواند باعث ایجاد فاصله احساسی در روابط و ایجاد احساس تنهایی شود. در این کتاب، درمانگران یاد می‌گیرند که چگونه با استفاده از ACT و طرحواره‌درمانی، این الگوهای منفی را شناسایی کرده و به افراد کمک کنند تا رفتارهای سالم‌تری از خود نشان دهند.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم کتاب این است که به درمانگران ابزارهای عملی و راهکارهای مشخصی برای تعیین اهداف درمانی و برنامه‌ریزی درمانی با استفاده از ACT و طرحواره‌درمانی ارائه می‌دهد. این ابزارها به درمانگران این امکان را می‌دهند که درمان‌های خود را به‌صورت فردی و متناسب با نیازهای مراجعین خود طراحی کنند. در این راستا، اهمیت بستن قرارداد درمانی و تشخیص صحیح مشکلات ارتباطی نیز در کتاب مورد توجه قرار گرفته است. با استفاده از این ابزارها، درمانگران می‌توانند مشکلات ارتباطی را به‌طور مؤثر تشخیص داده و برنامه‌های درمانی مناسبی برای هر فرد طراحی کنند.

در نهایت، کتاب “کاربرد درمان پذیرش و تعهد در درمان مشکلات ارتباطی” به‌طور کلی یک منبع جامع و کاربردی برای درمانگران، روان‌شناسان و افرادی است که با مشکلات ارتباطی در روابط شخصی یا حرفه‌ای خود مواجه هستند. این کتاب با تلفیق دو رویکرد علمی و معتبر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی، راهکارهایی مؤثر و اثبات‌شده برای اصلاح الگوهای ارتباطی منفی و مشکل‌آفرین ارائه می‌دهد و به مراجعین کمک می‌کند تا روابط سالم‌تری برقرار کنند.