کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان

قضاوت انسانی به چه معناست و چه ماهیتی دارد؟ کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان نوشته‌ی دنیل کانمن، اولیویه سیبونی و کاس سانستین، با ایده‌هایی درخشان مقوله‌ی مهم خطای انسانی در تصمیم‌گیری و قضاوت را بررسی می‌کند و راهکارهایی ساده برای کاهش چنین خطراتی ارائه می‌دهد تا تصمیمات بهتری در زندگی بگیرید. این اثر از عناوین پرفروش نیویورک تایمز است.

درباره کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان:

بسیاری از نتیجه‌گیری‌هایی که بر پایه قضاوت حاصل می‌شوند مشخص نیست که صحت داشته باشند یا نه. برای مثال دو پزشک را در نظر بگیرید که برای مشکل یک بیمار تشخیص‌های گوناگونی ارائه می‌کنند، در این مورد با صرف‌نظر از اینکه دقیقاً مشکل بیمار را بدانیم، متوجه اختلاف‌نظر این دو پزشک می‌شویم.

برای پی بردن به خطاهایی که در قضاوت‌های انسانی وجود دارند، نخست باید از عناصر گوناگون آن یعنی «سوگیری» و نویز آگاه شویم. سوگیری و نویز (یا به‌عبارت دیگر انحراف نظام‌مند و پراکندگی تصادفی) اجزای مختلف خطاهای رفتاری و گفتاری محسوب می‌شوند.

تشخیص خطای نویز در گپ‌وگفت‌های عمومی روزانه و یا حتی در سطوح بالاتر سازمانی چندان ساده نیست و به سختی تشخیص داده می‌شود. به بیان دیگر می‌توان اینگونه تعبیر کرد که «سوگیری» و نویز هر دو بازیگران یک صحنه نمایش هستند اما با این تفاوت که «سوگیری» نقش اصلی و نویز سیاهی لشکری است که در پشت صحنه حضور دارد.

همچنین در مورد مفهوم «سوگیری» در هزاران کتاب و مقاله علمی صحبت شده است، اما در بسیاری از مقالات حتی به نویز اشاره هم نشده است. اما کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان (Noise: A Flaw in Human Judgment) با پرداختن به این مبحث تا حدودی درصدد برقراری تعادل در میان مقالات علمی است.

در دنیای واقعی، میزان نویز معمولاً به‌طرز چشمگیری بالاست. به عنوان مثال در دنیای پزشکی، پیش‌بینی‌های اجتماعی، اقتصادی، تصمیم‌های مربوط به وثیقه‌گذاری، تصمیمات مرتبط با موضوع پناهندگی و… با این حال تمام این خطاها را می‌توان قله‌ای از کوهی یخ تشبیه کرد که قسمت بزرگی از آن در زیر آب است و با چشم دیده نمی‌شود. هر جا که قضاوتی انسانی باشد احتمالاً نویز هم وجود دارد.

برای اینکه قضاوت‌های انسانی بهبود پیدا کند بدیهی است که نه تنها باید سوگیری‌های مختلف را کنار بگذاریم، بلکه باید به شناسایی نویزهای فکری خود بپردازیم و تلاش کنیم تا به آن‌ها غلبه کنیم.

کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان شش بخش دارد. بخش اول به اختلاف میان نویز و سوگیری پرداخته و نشان می‌دهد مراکز دولتی و خصوصی قادرند بعضی اوقات به طرز غیرقابل‌باوری با نویز درگیر باشند. بخش دوم در مورد ماهیت قضاوت انسانی صحبت کرده و نحوه اندازه‌گیری دقت و خطای آن را بررسی می‌کند.

دنیل کانمن، اولیویه سیبونی و کاس آرسانستین در بخش سوم قضاوت پیش‌نگرانه را مورد مطالعه قرار داده‌اند که به تازگی مورد توجه پژوهش‌های مختلف قرار گرفته است. بخش چهارم عوامل اصلی ایجاد خطای نویز را با بهره‌گیری از علم روانشناسی شرح می‌دهد.

بخش پنجم یک سوال اساسی مطرح می‌کند: چطور باید قضاوت انسانی را بهبود بخشید و از خطا پیشگیری کرد؟ و در نهایت بخش ششم به این موضوع می‌پردازد که چه مقدار از نویز در سیستم‌های انسانی قابل قبول است؟

در انتها درک مشکل نویز و تلاش برای حل آن، مستلزم تلاشی جمعی است و همه‌ی ما فرصت داریم تا در این امر مهم مشارکت داشته باشیم. کتاب حاضر نیز در راستای همین هدف نگاشته شده است تا بتوانیم از این فرصت‌ها بهره‌ی کافی ببریم.

نکوداشت‌های کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان:

– نویز ممکن است مهم‌ترین کتابی باشد که در بیش از یک دهه خوانده‌ام. یک ایده جدید! واقعاً بسیار مهم است که بلافاصله آن را عملی خواهید کنید. یک شاهکار. (آنجلا داکورث، نویسنده)

– استاندارد طلایی برای کتاب‌های حوزه‌ی علوم رفتاری ارائه‌ی بینش‌های بدیع، شواهد دقیق، محتوای گیرا و نمونه‌های عملی است. به ندرت پیش می‌آید کتابی بیش از دو مورد را پوشش دهد، اما نویز به خوبی هر چهار مورد را در خود جای داده و به موفقیت تحسین برانگیزی رسیده است.» (آدام گرنت، نویسنده‌ی کتاب دوباره فکر کن!)

– مجموعه‌ای از تحقیقات علمی و نوشتاری واضح و روشن. (نیویورک تایمز)

– در نویز، نویسندگان به طرز درخشانی بینش‌های منحصربه‌فرد و بدیع خود را در مورد نقص‌های قضاوت انسان در هر حوزه‌ای از تلاش‌های انسانی به کار می‌گیرند. نویز یک دستاورد استادانه و نقطه عطفی در زمینه روانشناسی است. (فیلیپ ای. تتلاک، نویسنده)

کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان مناسب چه کسانی است؟

این کتاب به روانشناسان عمومی و پژوهشگران و علاقه‌مندان به این حوزه پیشنهاد می‌شود.

نویسندگان کتاب نویز

کاس سانستین (Cass R. Sunstein) در سال 1945 در کنکورد ایالت ماساچوست متولد شد. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه هاروارد و مدرک دکترای حقوق خود را نیز از همان دانشگاه دریافت کرد. وی در حوزه‌های قانون اساسی، قوانین حفظ محیط‌زیست، قوانین اداری و اقتصاد رفتاری مطالعات گسترده‌ای داشته است. از آثار دیگر استاین می‌توان به «طرح دموکراسی، قانون اساسی چیست؟»، «تطابق، قدرت تأثیرگذاری اجتماعی» و «فمینیسم و تئوری‌های سیاسی» اشاره کرد.

دنیل کانمن (Daniel Kahneman) در سال 1934 متولد شد. او در زمینه روانشناسی قضاوت و تصمیم‌گیری، و همچنین اقتصاد رفتاری فعالیت می‌کند. کانمن به دلیل فعالیت‌هایش موفق به دریافت جایزه نوبل یادبود در سال 2002 شد. در سال 2011، او توسط مجله Foreign Policy magazine در فهرست بهترین متفکران دنیا قرار گرفت. در همان سال کتاب «سریع و آهسته فکر کن» او که خلاصه‌ای از تحقیقات اوست منتشر شد و پرفروش شد. او استاد بازنشسته روانشناسی و روابط عمومی در دانشکده وودرو ویلسون دانشگاه پرینستون است. کانمن شریک موسس گروه TGG، یک شرکت مشاوره تجاری و بشردوستانه نیز می‌باشد. در سال 2015 Economist listed او را به عنوان هفتمین اقتصاددان تأثیرگذار در جهان معرفی کرد.

اولیویه سیبونی (Olivier Sibony) استاد، نویسنده و مشاور متخصص در کیفیت تفکر استراتژیک و طراحی فرآیندهای تصمیم‌گیری است و در HEC پاریس نیز تدریس می‌کند.او قبل از اینکه استاد شود، 25 سال را با McKinsey & Company در فرانسه و در ایالات متحده گذراند. در آنجا، سیبونی در زمان‌های مختلف، مدیر شیوه استراتژی جهانی و بخش کالاهای مصرفی و خرده‌فروشی بود. وی همچنین عضو دانشکده بازرگانی دانشگاه آکسفورد نیز می‌باشد.

علایق تحقیقاتی اولیویه سیبونی بر بهبود کیفیت تصمیم‌گیری از طریق کاهش تأثیر سوگیری‌های رفتاری متمرکز است. او نویسنده مقالاتی در نشریات مختلف بوده و همچنین به زبان فرانسه کتابی به نام Réapprendre à Décider را نویسندگی کرده است. وی بر اساس تحقیقات و تجربیات خود به مدیران ارشد در مورد تصمیم‌گیری استراتژیک و عملیاتی مشاوره می‌دهد. سیبونی همچنین به عنوان عضو هیئت مدیره شرکت‌های مشاوره و سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کند.

جملات برگزیده کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان:

– اتخاذ یک تصمیم مستلزم هر دو نوع قضاوت پیش‌نگرانه و ارزش‌گذارانه است.
– تصمیم منحصربه‌فرد نوعی تصمیم پرتکرار بالقوه است که صرفاً یک بار اتخاذ شده است.
– تجارب زیسته‌ای که ویژگی‌های شخصی شما را ساخته‌اند، ارتباط چندانی با این نوع تصمیم‌گیری ندارند.
– قضاوت شما به حس‌وحالتان، ترتیب بررسی پرونده‌ها و حتی آب‌وهوا بستگی دارد. شما همواره آدم یکسانی نیستید.

در بخشی از کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان می‌خوانیم:

در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر، این هیئت‌منصفه است که عمدتاً در خصوص پرونده‌های جنایی و بسیاری از پرونده‌های مدنی قضاوت می‌کند. می‌توان امیدوار بود که هیئت‌منصفه ازطریق مشورت، تصمیمات عاقلانه‌تری نسبت به تک‌تک اعضای حاضر در شورای قضاوت بگیرد. اما در پژوهشی مشخص شده است که نوعی تأثیر اجتماعی در این خصوص وجود دارد که خود، باعث نویز می‌شود. این تأثیر اجتماعی را قطبی‌شدن گروه می‌نامند. ایده‌ی اولیه این‌گونه است که وقتی افراد با یکدیگر صحبت می‌کنند، نظر نهایی‌شان همسو با آراء و سوگیری‌های اولیه است. مثلاً فرض کنید در گروهی هفت‌نفره، بیشتر افراد موافقند که دفتر جدیدی در پاریس افتتاح شود. خب، احتمالاً نتیجه این خواهد بود که: افتتاح دفتر ایده‌ی‌ فوق‌العاده‌ای است. بحث‌های داخلی معمولاً منجر به اعتماد بیشتر، وحدت بهتر و احساسات افراطی‌تر می‌شوند که اغلب خود را به‌شکل اشتیاق نشان می‌دهد. البته قطبی‌شدن گروه، صرفاً در هیئت‌منصفه‌ها رخ نمی‌دهد؛ بلکه تیم‌هایی هم که در آن‌ها آراء حرفه‌ای ارائه می‌شود قطبی می‌شوند.

ما با استفاده از یک سری آزمایش، تصمیمات هیئت‌منصفه را در خصوص جرایم کیفری در زمینه‌ی مسئولیت محصولات بررسی کردیم. تصمیم قضات به‌صورت جریمه مالی است. درواقع، هر شرکتی که تخطی و در کار دیگران اخلال ایجاد کند، جریمه می‌شود (در فصل پانزدهم در خصوص این تحقیقات بیشتر صحبت خواهیم کرد). در این‌جا آزمایشی را در نظر بگیرید که در آن، هیئت‌منصفه‌ی مشورتی با هیئت‌منصفه‌ی آماری مقایسه شد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
بخش اول: یافتن نویز
فصل اول: جرایم و مجازات‌های آمیخته با نویز
فصل دوم: یک سیستم دارای نویز
فصل سوم: تصمیمات منحصربه‌فرد
بخش دوم: ذهن شما ابزار اندازه‌گیری است
فصل چهارم: مسائل پیش روی قضاوت
فصل پنجم: خطای اندازه‌گیری
فصل ششم: تحلیل نویز
فصل هفتم: نویز موردی
فصل هشتم: چرا گروه‌ها نویز را تشدید می‌کنند؟
بخش سوم: نویز در قضاوت‌های پیش‌نگرانه
فصل نهم: قضاوت‌ها و مدل‌ها
فصل دهم: قواعد بدون نویز
فصل یازدهم: جهل عینی
فصل دوازدهم: وادی معمول
بخش چهارم: نویز چگونه ایجاد می‌شود؟
فصل سیزدهم: میان‌برهای ذهنی، سوگیری‌ها و نویز
فصل چهاردهم: فرایند تطبیق
فصل پانزدهم: مقیاس‌ها
فصل شانزدهم: الگوها
فصل هفدهم: منابع نویز
فصل هجدهم: قضاوت‌کنندگان بهتر برای قضاوت بهتر
فصل نوزدهم: رفع سوگیری و بهداشت تصمیم‌گیری
فصل بیستم: ترتیب ارائه‌ی اطلاعات در علم پزشکی قانونی
فصل بیست‌ویکم: کاربرد گزینش و تجمیع در حوزه‌ی پیش‌بینی
فصل بیست‌ودوم: رهنمودهای پزشکی
فصل بیست‌وسوم: تعریف مقیاس در ارزیابی‌ عملکرد
فصل بیست‌وچهارم: ساختار در زمینه‌ی استخدام‌
فصل بیست‌وپنجم: دستورالعمل ارزیابی‌های میانجی
بخش ششم: نویز بهینه
فصل بیست‌وششم: هزینه‌های کاهش نویز
فصل بیست‌وهفتم: کرامت
فصل بیست‌وهشتم: قواعد یا استانداردها؟
مرور و نتیجه‌گیری: نویز را جدی بگیرید
پس‌گفتار: جهانی با نویز کمتر
پیوست الف نحوه‌ی انجام حسابرسی نویز
پیوست ب چک‌لیستی برای ناظر تصمیم‌گیری
پیوست ج اصلاح پیش‌بینی‌ها
قدردانی
منابع